یکی از مسائل و مباحث مهم و تعیین کننده‌ای که درباره معصومین در ساخت فقه مطرح می‌باشد این است که آیا همه احکامی که آنان بیان فرمودند از یک جنس و سنخ می‌باشد یا اینکه تنوع و گوناگونی در این زمینه وجود دارد؟ امام خمینی (س) در کتاب‌های متعددی که در رشته‌های گوناگون علوم اسلامی نوشته از زوایای مختلفی درباره شئونات و شخصیت چند بعدی آنان سخن به میان آورده است. ایشان در كتاب «مصباح الهداية إلى الخلافة والولاية» از منظر عرفانی چراغ روشنایی بخشی را بر افروخت که هدایتگر به سوی حقیقت «خلافت و ولایت» است و در مجالی دیگر در کتاب «بدائع الدرر و در بحث از «قاعده لا ضرر» از شئونات سه گانه رسالت، قضاوت و حکومت نبی خاتم (ص) بحث کرده است. توجه به شئون سه گانه رسول اکرم(ص) محقق را یاری می‌دهد تا بیانات و احکامی که آن حضرت بالأصاله، و اوصياء معصوم ايشان بالوراثة والنيابة صادر کرده‌اند بـه درستی و دقت شناخته شوند، به اینکه کدام سخن و حکم مربوط به شأن رسالت و ابلاغ پیام الهی است و کدام یک حکمی قضایی است و چه حکمی مربوط به ساخت حکومت و مدیریت جامعه اسلامی است.