نخست مفاهیم مطرح شده در پژوهش همچون عقل و مترادفات آن، اهمیت عقل در معارف اسلامی، انواع عقل، موانع رشد، تکامل عقل و… مورد واکاوی قرار گرفته است. در ادامه ابعاد مختلف تحجرگرایی معرفی و موضع‌گیری امام خمینی(ره) در قبال این پدیده بیان شده است. در پایان به بررسی مفهوم خرافه پرداخته و ریشه‌ها، ابعاد و پیامدهای آن تشریح گردیده است. همچنین در این بخش برخورد امام خمینی(ره) با خرافات و خرافه‌گرایان مورد بحث قرار گرفته است. هدف از این مطالعه حفظ ارزش‌های ثابت معنوی و همچنین جلوگیری از رشد افکار و عقاید خرافی در میان مسلمانان ذکر شده است.