این اثر پژوهشی که در ده بخش تدوین شده پس از طرح بنیان های نظری در بخش نخست، به مباحثی نظیر اخلاق گرایی، تمایز دو مفهوم اخلاق گرایی و قانون گرایی، انسان شناسی، فطرت گرایی، اراده گرایی، آشتی پذیری عقل و وحی، بنیان های نظری و جامعه شناختی هویت های محلی، ملی و فراملی، پیکره بندی جامعه و کارویژه ها، الگوی دولت دینی، مشروعیت سیاسی در نظریه امامت شیعی، شایسته سالاری دینی و دموکراسی مشورتی، رأی همگانی و جمهوریت نظام، کار ویژه های دولت دینی، مصلحت گرایی، تصمیم سازی های سیاسی و شیوه های مدیریتی، آسیب شناسی حکومت دینی، اهداف تعالی گرایانه حکومت دینی، حکومت جهانی و آرمان شیعی و آینده تاریخ و سازندگرایی پرداخته است.

در این پژوهش آشکار گردید که حضرت امام به همه شرایط لازم برای اندیشه ورزی سیاسی پاسخ گفته است و ساختار جامعه و دولت، هدف ها و کارویژه های آن را در نگاه جامعه شناختی و آرمان دینی مورد کنکاش و مداقه قرار داده است. افزون تر، به آسیب ها و پیکره بندی ها نیز توجه ویژه داشته اند. این امر جامعه و دولت دینی را به مثابه یک الگوی ویژه مطرح می کند که بر بدیل های کنونی خود برتری های فراوانی دارد. گو این که این برتری، مسوولیت ها و مخاطره ها را نیز فزون تر کرده و نظارت همگانی، همیشگی و پایدار را طلب می کند.