در زمانی که تحصیالت دورۀ متوسطه را می‌گذراندم اسم کتاب «خالصة‌الحساب» تألیف محمد بن الحسین معروف به شیخ بهایی را شنیدم تا اینکه در مخزن کتابخانه
دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در دوره دانشجویی نسخه‌ای از آن به دستم رسید و با مطالعه مختصری متوجه شدم حاوی نکات لطیفی است؛ ولی از آن زمان تا حال که این مطلب را می‌نویسم حدود 40 سال می‌گذرد. در خالل قضاوت در دادگستری و تدریس کتاب فرایض در دانشکده‌های حقوق می‌دیدم که بعضی در تقسیم ماترک با مشکل مواجه هستند و دلیلش هم این بود که به علم حساب چندان آشنا نبودند، با دسترسی به دو نسخه چاپ سنگی از کتاب خالصة‌الحساب در صدد ترجمه و شرح آن برآمدم.